ساختار پروپوزال در ارشد مترجمی زبان

به نام خدا

دانشجویان عزیز دقت کنید، این ساختار پروپوزال در رشته ی مترجمی هست، ممکنه با ساختار پروپوزال در سایر گرایش های زبان، مثل آموزش زبان انگلیسی، یه مقدار خیلی جزیی تفاوت داشته باشه

نویسنده ی این مطلب هم یکی از دوستان ارشد مترجمی زبان از دانشگاه خوارزمی تهران به نام  صابر خاکی پور هستن.

 

ساختار پروپوزال

پروپوزال از پنج قسمت اصلی تشکیل میشود که به ترتیب عبارتند از: 

1- Introduction 

Literature Review -2 

Method -3

Implications and Applications -4

5- References

قسمتِ Introduction خود نیز به شش زیر قسمت دیگر تقسیم می شود که در ادامه درباره ی آن ها توضیح خواهم داد. اولین زیر قسمتِ مقدمه  statement of the problemیا بیان مسئله است. در این جا شما بایستی از قبل تعداد زیادی مقاله را در باره ی موضوع مرتبط خوانده باشید تا به یک خلا در دانش یا به اصطلاح knowledge gap برسید. به عبارت دیگر، شما به این نتیجه می رسید که تعداد کمی از مقالات منتشر شده درباره ی یک مسئله خاص بحث کرده اند و شما می خواهید در پژوهش خود این شکاف را پر کنید که این خود نشان می دهد پژوهش شما جدید است و روی آن کم کار شده است . تعداد جملات در بخش بیان مسئله بهتر است بین 2 تا 4 جمله باشد. زیر بخش بعدی، significance of the study یا اهمیت تحقیق است که در این بخش شما در 1 تا 2 جمله با ذکر دلایل بیان می کنید که پژوهش شما به پیشرفت و ترقی در رشته ی مرتبط با موضوعی که کار می کنید کمک می کند. سومین زیربخش  research questions & hypothesisیا سوالات و فرضیات تحقیق می باشد که این مورد در علوم طبیعی مثل شیمی یا فیزیک و علوم رفتاری مثل روان شناسی یا آموزش بیشترین کاربرد را دارد ولی در سایر زمینه ها نیز دیده می شود. در این بخش شما متغیر های مستقل و وابسته و در صورت وجود متغیر های تعدیل کننده و مداخله گر خود را مشخص می کنید. در قسمت فرضیه شما استدلال می کنید که یک یا چند متغیر مستقل و یا احتمالا تعدیل کننده یا مداخله گر بر روی متغیر وابسته تاثیر مثبت یا منفی دارند و در قسمت سوالات شما در حالت سوالی به ذکر تاثیرات احتمالی متغیرهای مستقل، تعدیل کننده یا مداخله گر بر متغیر وابسته می پردازید. زیر بخش بعدی که دارای اهمیت فراوانی است "جمله ی کلیدی" یا به اصطلاح thesis statement می باشد. در این جا شما در حد 1 تا حداکثر دو جمله استدلال و یا ادعای اصلی خود را درباره ی پژوهش خود به صورت مختصر و مفید بیان می کنید. برای این که یک جمله کلیدیِ تاثیرگزار و عالی داشته باشید بهتر است از کلماتی مثل (اگرچه، تا زمانی که، چون، وقتی که، در حالی که) و یا عباراتی از قبیل (استدلال ما اینگونه است که...، ... گواهی بر این استدلال است.) در جمله ی خود استفاده کنید. پنجمین زیربخش  definition of terms یا تعریف واژه های کلیدی است که در این مورد شما واژه ها و یا اصطلاحات تخصصی را که در پروپوزال خود آورده اید به صورت شفاف و قابل فهم برای خواننده ی خود تعریف می کنید. شما باید به یاد داشته باشید که مخاطب شما الزاما نمی تواند متخصص رشته شما باشد بلکه ممکن است کاملا و یا تا حد زیادی با رشته شما نا آشنا باشد. آخرین زیر بخش از قسمت اول پروپوزال زیربخشِ  limitations of the study یا محدودیت های تحقیق است. در این زیربخش شما اغلب کمبود ها و یا ایرادات مربوط به روش تحقیق خود اعم از روش جمع آوری داده ها و یا روش نمونه گیری را بیان می کنید.

قسمت دوم پروپوزال Literature Review میباشد. در این قسمت شما در حد یک پاراگراف تا 3 صفحه به شرح پژوهش ها و تحقیقات صورت گرفته در حوزه ی نزدیک به موضوعی که انتخاب کرده اید، می پردازید. اغلب دانشجویان در نگارش این قسمت دچار مشکل می شوند که دلیل عمده ی آن نقل قول کردنِ استدلال یک نویسنده یا نویسنده های خاص است بدون آن که نظر خود رادرباره ی آن ارائه دهند. سه نکته مهم در قسمت Literature Review باید مدنظر قرار بگیرد. اول، تا آنجایی که می توانید تفکر انتقادی داشته باشید به جای آنکه یک دریافت کننده ی غیر فعالِ متن باشید. این بدان معناست که در صورت امکان حتی نظر یک نویسنده را نقد کنید و یا ارزیابی خود را درباره ی نظر نویسنده ارائه دهید. دوم آنکه تا جایی که ممکن است از منابعی استفاده کنید که آزمایشی یا تجربی باشند نه صرفا تئوری وسوم، تا جایی که امکان دارد از منابعی برای ارجاع دادن استفاده کنید که در سال های اخیر به چاپ رسیده باشند (مثلا بین 1 تا 5 سال اخیر) .  ناگفته نماند برای آنکه نقل قول های شما صحیح باشد باید style  نقل قول در رشته ی خود را بدانید(APA، MLA یا Chicago).

قسمت بعدی پروپوزال Method نام دارد. در این قسمت شما به صورت واضح و دقیق به چهار مورد اشاره می کنید: اول این که شما Participant ها یا مشارکت کنندگان در تحقیق خود را مشخص می کنید. آن ها می توانند دانشجویان، دانش آموزان، بیماران ویا افراد دیگری باشند که شما می خواهید تاثیر متغیر مستقل را بر روی آن ها بسنجید. به عبارت دیگر آن ها نمونه ها یا sample های تحقیق شما هستند. بهتر است درباره ی سوابق یا وابستگی آکادمیکی یا سازمانی آن ها نیز توضیح کوتاهی بدهید (این که در کدام موسسه یا دانشگاه مشغول هستند، رشته ی تخصصی آن هاو...). در این قسمت هم چنین روش نمونه گیری خود را روشن می کنید (تصادفی، مبتنی بر هدف، طبقه ای، خوشه ای...). اگر پژوهش شما تحلیل بر پایه ی پیکره یا متن یا همان corpus-based analysis می باشد (شما از متن به جای اشخاص به عنوان نمونه استفاده می کنید)، در این صورت به جای Participants شما Corpus را دارید که این مورد در تحقیقات کیفی بیشتر به چشم می خورد (به عنوان مثال در رشته هایی مثل مترجمی زبان، ادبیات زبان و حوزه هایی از این قبیل). دوم، Instrumentation یا ابزار های تحقیق است که در این جا شما روش جمع آوری داده ها در تحقیق خود را بیان می کنید (مثلا از طریق مصاحبه، پرسش نامه، وسایل آزمایشگاهی،...). اگر در تحقیق خود از آزمون های pre-test و post-test استفاده می کنید می توانید در این بخش به آن ها اشاره کنید. سوم، Procedure یا روش کار است که شما در این جا با استفاده از قید های زمان مثل اول از همه، بعدا، سپس و غیره به شرح کامل و دقیق مراحل تحقیق خود می پردازید. آخرین و مهم ترین بخش قسمتِ روش تحقیق Data Analysis یا تجزیه و تحلیل داده است. اگر روش تحقیق شما بیشتر کمی یا آماری است تا کیفی و هرمونوتیک، اهمیت این بخش بیشتر خود را بروز می دهد. در اینجا شما به صورت واضح بیان می کنید که چطور اعداد و ارقام به دست آمده را تجزیه و تحلیل کرده اید و به نتیجه ی خاص دست یافته اید: این که آیا از آزمون های آماری مثل آزمون t، آزمون chi square ویا دیگر آزمون ها استفاده نموده اید، این که از نرم افزار هایی مثل spss یا gis استفاده کرده اید و هم چنین نحوه ی کار با آن نرم افزار ها در تجزیه و تحلیل داده و این که آیا هدف از پژوهش شما توصیف، اکتشاف، تبیین، پیش بینی یا تغییر یک پدیده ی خاص است.

چهارمین قسمت پروپوزال Implications and Applications نام دارد. در این قسمت شما در حد یک تا چهار پاراگراف دوباره به صورت واضح بیان می کنید که نتایج به دست آمده از پژوهش شما چه کمکی به جامعه علمی و یا رشته شما می کند. در این قسمت شما پیشنهادات لازم را برای تحقیقات و پژوهش های بیشتر ارائه می دهید. در صورت نیاز شما در این قسمت بودجه مورد نیاز برای پیاده سازی طرح خود را نیز مشخص می کنید.

آخرین قسمتِ پروپوزال شما قسمت References است. در این قسمت شما مقالات و یا کتاب هایی را که از آن ها برای نقل قول در پروپوزال خود استفاده نموده اید به صورت فهرست می آورید. نرم افزار Microsoft Word دارای این امکانات است و شما به راحتی می توانید با وارد کردن مشخصات مقاله و یا کتاب در فیلد های مورد نظر، Reference خود را ایجاد کنید. نکته مهم این است که شما باید style نقل قول کردن و رفرنس دادن در رشته ی خود را بدانید (اینکه آیا style در رشته ی شما APA، MLA یا Chicago است). در رشته های ادبیات و علوم انسانی، APA استایل اصلی می باشد.

 

توضیح مقدماتی

به نام خدا

 

مقدمه

 

قبل از اینکه شروع کنم، این توضیح رو بدم که این مواردی که توضیح میدم، برای دانشجویان آموزش زبان انگلیسی هست، من خودم ارشد آموزش زبان انگلیسی رو در پیام نور خوندم، اگرچه سایر دانشجویان از سایر رشته ها هم میتونن از مطالب این وبلاگ استفاده کنن اگر به کارشون بیاد.

 

---

 

در این پست، می خوام یک مقدار مقدمه  در مورد پایان نامه  بنویسم و بررسی کنیم که اصلا:

 

   -  پایان نامه چیه

   -  چه موقع باید بنویسیدش

   -  مقدماتش چیه و موارد دیگر

 

 که یک نقشه ی راه ترسیم کرده باشم براتون. چون اکثر دانشجوها وقتی اسم پایان نامه رو می شنون، هیچ ایده ای در موردش ندارن و زمانی با اون برخورد میکنن که دیگه دیر شده، تا بیان به خودشون بجنبن، می بینن که وقت گذشته و  ترم تموم شده و هنوز هیچ کاری نتونستن بکنن.

 

خب، همه ی دانشجویان عزیز میدونید که پایان نامه رو در مقطع کارشناسی ارشد می نویسن. در دوره ی کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی پیام نور (از روزانه و شبانه دقیقا خبر ندارم، شاید اونها یک مقدار کمی با پیام نور فرق داشته باشن، از این نظر که چه کتاب هایی رو میخونن، و چه واحد هایی رو در چه ترمی میگذرونن)، واحدی  وجود داره به نام روش تحقیق، ما این واحد رو در ترم 2 پاس کردیم. مهمترین و اصلی ترین واحدی که در کارشناسی ارشد می گذرونید تا برای پایان نامه نوشتن اماده بشید، همین روش تحقیق هست. پس بسیار مهمه که شما، از قبل اشنایی کاملی با این واحد درسی که 3 واحد هست داشته باشید.

 

من یه خاطره ی کوتاه بگم تا به اهمیت این موضوع که چرا باید از الان اشنایی کامل با این واحد درسی داشته باشید پی ببرید:

ترم 2 که شروع شد، اولین جلسه ای که رفتیم سر کلاس، استاد اومد گفت که برای جلسه ی بعد یک موضوع انتخاب کنید برای نوشتن پروپوزال. من هم قبلا اصلا هیچ مقاله ای نخونده بودم و با مقالات آموزش زبان اشنایی زیادی نداشتم و اصلا اسم پروپوزال به گوشم نخورده بود. نوشتن پروپوزال 10 نمره  داشت. هی همینجوری امروز فردا کردم تا اینکه پایان ترم رسید و من هیچی از پروپوزال نمیدونستم. اخرش هم نمره ی خیلی کمی گرفتم. کاش وقتی ترم 1 بودم یه مقدار اشنایی کلی با واحد روش تحقیق و پروپوزال داشتم. یکی از عللی که این وبلاگ رو دارم می نویسم همینه که به دانشجویان عزیز، یه مقدار اطلاعات و چیز هایی که خودم آموختم رو بدم، تا بلکه به درد اونها بخوره و مثل من دچار مشکل نشن.

 

روش تحقیق چیست؟

روش تحقیق، عنوان واحدی در مقطع کارشناسی ارشد هست که دانشجویان با پاس کردن آن:

 

   -  با ساختار مقاله ها آشنا شده

   -  نحوه ی انجام تحقیق و پایان نامه نوشتن را می آموزند

   -  پروپوزال نویسی رو می آموزند

 

این عنوان درسی، 3 واحد می باشد، یک واحد عملی و دو واحد تعوری. در واحد عملی شما باید در کلاس عملی حضور پیدا کنید و با نرم افزار spss  آشنا بشید و نحوه ی کار کردن با اون رو یاد بگیرید.  دو واحد تعوری هم مربوط به کتاب second language research  methodology and design  هست که شما باید این کتاب رو بخونید و در امتحان پایان ترم شرکت کنید.(این کتاب در لیست منابع پیام نور هست. در سیستم پیام نور، برای هر واحد تعوری، یک یا چند کتاب به عنوان منبع معرفی میشه و شما باید اونهارو بخونید، دیگه مثل سراسری نیست که هر استادی هر کتابی رو دلش خواست به دانشجوها معرفی کنه، اگه نمیدونستید الان بدونید) 

 

Spss  چیست و به چه دردی می خوره ؟

 Spss یک نرم افزار هست که شما باید کار کردن باهاش رو بلد باشید. به وسیله ی این نرم افزار ، شما انواع ازمون های اماری از جمله آزمون پیرسون، آنووا و بسیاری از آزمون های دیگر رو، روی داده های خودتون اعمال می کنید و همچنین برای رسم نمودارها و شکل ها استفاده میشه. Spss  در روش تحقیق بسیار به درد شما خواهد خورد، وقتی که تحقیق خودتون رو عملی کردید و داده های اماری جمع اوری کردید، حالا باید روی این داده ها یک سری آزمون های اماری انجام بدید و نتایج این آزمون ها رو تفسیر کنید، انجام این ازمون ها، بوسیله ی این نرم افزار که در بالا نام بردم انجام میشه، چون انجام دادن این ازمون ها بصورت دستی تقریبا مشکل هست، بنابراین استفاده از نرم افزار بسیار به شما کمک میکنه.

 

این آزمون هایی که در بالا نام بردید برای من نااشنا هست، از کجا باید درباره ی این آزمون ها اطلاعات کسب کنم؟

خب، در جواب شما باید عرض کنم که این ازمون ها همگی در واحد آزمون سازی توضیح داده شدن. ما هم در دوره ی لیسانس و هم در دوره ی ارشد، واحد آزمون سازی داریم. هر استاد بنا بر سلیقه ی خودش، یک کتاب رو برای آزمون سازی در نظر میگیره و اونو درس میده، شما باید هر کتابی که استادتون در مقطع لیسانس یا ارشد معرفی کرده رو خوب بخونید تا با آزمون های آماری و فرمول های اونها اشنا بشید و بدونید که هر آزمون در چه مواقع و شرایطی به کار میره. من تاکید میکنم که کتاب هایی که استادتون برای درس آزمون سازی در نظر گرفته رو خوب بخونید تا هم بتونید واحد spss  رو پاس کنید و هم در نوشتن پایان نامه و پروپوزال به مشکل بر نخورید.

 

در اون 2 واحد تعوری مربوط به روش تحقیق، چه کتابی رو می خونیم ( یا خواهیم خواند) و در اون کتاب چه مواردی شرح داده میشه؟؟

خب، همونطور که در بالا هم توضیح دادم، از 3 واحد مربوط به روش تحقیق، 2 واحد اون مال قسمت تعوریش هست و هر استاد بنا بر سلیقه ی خودش، یک کتاب رو به شما معرفی میکنه(در دانشگاه های سراسری اینطوریه، در سیستم پیام نور، همونطور که در بالا هم توضیح دادم، برای هر واحدی، یک یا چند کتاب به عنوان منبع معرفی شده و دیگه استاد بنا بر سلیقه ی خودش به شما منبع معرفی نمی کنه). کتابی که سیستم پیام نور برای ما در نظر گرفته بود این بود، second language research  methodology and design  که نام نویسده ی کتاب، Alison Mackey Susan M Gass هست. جلد کتاب هم یه مقدار رنگش توسی هست.  این کتاب 10 فصل داره و هر فصل اون درباره یک بخش از تحقیق توضیح داده. فصل اولش مقدمات هست و درباره انواع تحقیق توضیح داده و همچنین درباره ساختار یک مقاله توضیح داده که یک مقاله از چه بخش هایی تشکیل یافته و درباره هر بخش مقاله توضیح داده. این فصل بسیار مهم هست. و هم چنین در سایر فصل های کتاب به سایر موارد مهم در تحقیق اشاره شده.

 

پروپوزال چیست؟

خب، رسیدیم به جای حساس و مهم. سعی میکنم خیلی ساده و روان توضیح بدم این قسمت رو. ببینید، پروپوزال رو میشه به قلب پایان نامه تشبیه کرد. 

پروپوزال، در واقع طرح اولیه ی پایان نامه هست، پروپوزال رو باید بنویسید و تحویل دانشگاهتون بدید(توی رشته ما که پیام نور هستیم حداکثر باید تا آخر ترم 3 پروپوزال رو تحویل بدیم به دانشگاه). توی پروپوزال شرح میدید که در این پایان نامه شما قراره چه کارهایی رو به چه ترتیبی انجام بدید. ممکنه پروپوزالتون از سوی دانشگاه رد هم بشه، که در این صورت باید اشکالاتش رو برطرف کنید و دوباره بفرستیدش برای تایید. بعد از تایید شدن پروپوزال، حداقل باید 6 ماه بگذره تا به شما اجازه بدن که از پایان نامتون دفاع کنید. یک پروپوزال ساختار مشخصی داره و بخش های مختلفی داره که در آینده ساختارش رو شرح خواهم داد.

 

فرق مقاله با پایان نامه چیست؟

مقاله با پایان نامه هیچ فرقی نداره، فقط پیان نامه رو باید برید دفاع کنید ازش که مقاله دفاع نداره

 

(مطالب بالا ممکن است در آینده توسط نویسنده،  تکمیل و یا ویرایش شوند)